Inzicht vs actie
Wanneer duwen niet werkt
Er is een verhaal van de filosoof Ludwig Wittgenstein dat ik vaak terughaal. Een man zit vast in een kamer. De deur is niet op slot en opent naar binnen, maar hij blijft duwen. Hij komt pas vrij als hij op het idee komt om te trekken. Zo simpel. En toch zo krachtig. Want hoe vaak duwen we niet eindeloos tegen iets in ons leven? Hard werken, actieplannen volgen, tien-stappen-methodes afvinken. Alles om vooruit te komen, om succes te boeken of ons beter te voelen. Maar soms… is het niet een kwestie van harder duwen, maar van een ander inzicht.
Actie vs. inzicht
Veel mensen geloven dat actie de sleutel is tot verandering. En dat is begrijpelijk. De wereld is vol succesformules: “Doe wat ik doe, volg deze stappen, en ook jij zult slagen.” Maar is het leven net zo overzichtelijk om te kopieren van een ander als hoe succesvol het is om een steen door een ruit te gooien? Ik heb het zelf geprobeerd en nee, niet een steen door een ruit gooien.
Tijdens mijn NLP-opleiding leerde ik gedrag modelleren van succesvolle mensen. Wat deden ze precies? Hoe spraken ze? Wat lazen ze? Ik nam hun adviezen over alsof het een medicijn was. Maar zoals medicijnen die voor de één werken bij een ander averechts uitpakken, bleek ook deze aanpak niet universeel. Hoe meer ik me erin verdiepte, hoe hopelozer ik me voelde. Tot ik op een dag iets fundamenteel anders hoorde.
Een onverwacht inzicht
Tijdens een lezing zei Sidney Banks; de Schotse lasser die een verlichtingsmoment had en ik regelmatig graag citeer: “Iedereen bevindt zich in het midden van geestelijke gezondheid. Ze weten het alleen niet.”
Die woorden raakten me diep. Jarenlang had ik tegen mijn eigen sombere gedachten gevochten met lijstjes, routines en rituelen. Ik was een hoogfunctionerende depressief geworden. Maar ineens begreep ik: ik was nooit echt ziek geweest. Ik dacht alleen te veel. En dat denken voelde als depressie. Dat inzicht veranderde alles. Niet omdat ik toen een nieuwe actie ondernam. Maar omdat ik begreep en een inzicht kreeg hoe de menselijke ervaring werkt en voor iedereen hetzelfde werkt. Verandering komt van binnenuit
Inzicht verandert niet alleen ons begrip, maar onze hele staat van zijn. Waar actie vaak komt vanuit controle of angst, komt inzicht uit helderheid. En vanuit helderheid volgt moeiteloze actie, als die (nog) nodig blijkt.
Laat dit je uitnodiging zijn
Misschien probeer jij ook van alles: zakelijk, persoonlijk, maatschappelijk. Niks mis met actie. Maar wat gebeurt er als je voor één keer stopt met doen, en gaat kijken naar hoe het werkt?
Misschien ontdek je dat de deur al open is.
Luister hier de podcast: