De metafoor van trauma

Soms gebeurt er iets in je leven wat je volledig uit het veld slaat. Een verlies, een schrikmoment, een diepe teleurstelling. En voor je het weet, hangt er een label aan: trauma. Dat woord klinkt zwaar. Onherroepelijk. Alsof er iets kapot is in jou dat gerepareerd moet worden. Maar wat als we trauma op een andere manier mogen bekijken?

Ik wil je uitnodigen om mee te denken over een verrassend inzicht: trauma is geen blijvende schade, maar een ervaring die voortkomt uit verontrustende gedachten.

Wat als het niet de gebeurtenis is die pijn doet...maar je gedachte erover?
We zijn gewend te geloven dat onze omstandigheden bepalen hoe we ons voelen. Maar wat als dat niet zo is? Wat als we leven in het gevoel van ons denken, niet in het gevoel van onze omstandigheden?
Twee mensen kunnen precies hetzelfde meemaken, en toch totaal anders reageren.
Zelfs jijzelf kunt op maandag instorten bij slecht nieuws en het op donderdag nuchter accepteren. De gebeurtenis is hetzelfde, maar jij bent anders. Wat veranderde? Je gedachten.

De metaforische verwarring
We zijn een psychologische stress ervaring met het woord trauma gaan beschrijven alsof het fysiek is. Alsof je psyche gekneusd, gescheurd of beschadigd is. En begrijp me goed: dat beeld kan soms helpend zijn. Het geeft erkenning aan het feit dat je iets hebt meegemaakt dat impact heeft. Maar het maakt het ook zwaar. Permanent. Iets dat gerepareerd moet worden. Iets dat je “moet verwerken”.
Wat als we trauma niet langer zien als mentale schade, maar als een intense ervaring die voortkomt uit bepaalde gedachten over wat er gebeurd is?
Dat verandert alles.

Soldaat gediagnosticeerd met PTSS
Ik las ooit over een soldaat die gediagnosticeerd was met PTSS. Jarenlang had hij geworsteld met paniek als hij geluiden hoorde. Maar op een dag realiseerde hij zich en had een inzicht: ik voel niet het verleden, ik voel mijn gedachten daarover. Toen er tijdens Koningsdag straaljagers overvlogen, schrok hij. Maar toen hij hoorde dat het ter ere van de koning was, ontspande hij. Het gevaar was niet nu. Het zat in zijn associatie. En die kon hij herkennen.
Er was niets dat gerepareerd hoefde te worden. Alleen iets dat begrepen mocht worden.

Je bent niet kapot. Je bent bewust.
Als jij iets meedraagt wat je hebt bestempeld als trauma, wil ik je zachtjes uitnodigen om dat etiket even los te laten. Niet omdat je ervaring er niet toe doet—integendeel. Maar omdat er misschien meer ruimte is dan je dacht. Ruimte om te ontdekken dat je niet gebroken bent. Dat je gedachten soms verontrustend zijn, ja. Maar ook voorbijgaan, als je ze niet vasthoudt.
Je hoeft niets te fixen. Alleen te luisteren. Naar jezelf. Naar je ervaring. Naar wat er nu echt speelt. En wie weet ontdek je dan dat veiligheid niet ligt in het verleden te willen begrijpen

Luister hier de podcast: